5 Basamakta Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi

“İhtiyaçlar Hiyerarşisi”, insan güdüleri ile ilgilenen ünlü psikolog Abraham Harold Maslow’un 1943 yılında ortaya çıkardığı, insan motivasyonunu oluşturan güdüleri kendi içinde sistematize eden bir kuramdır.

Maslow ihtiyaçlarımızın belirli bir sıralamayla karşılanmasının gerekli olduğunu söyler.

Bu kuram aslında bir piramit olarak ele alınır. Bu piramit tabandan başlayarak en tepeye doğru giden beş basamaklı bir hiyerarşik yapıdan oluşur.

Maslow’a göre bu düzeylerin hayat içerisinde belli bir önem sıralaması vardır ve Maslow insanın ihtiyaç duyduğu basamağı gerçekleştirmesinin kişinin motivasyonun artırdığını savunur.

Bir motivasyon yaklaşımı olan Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi’nin en temel basamağından başlayarak en üst basamağına doğru gelin bir çıkalım.

1. Basamak: Fizyolojik İhtiyaçlar

Fizyolojik ihtiyaçlar, kişilerin sahip olduğu en temel ihtiyaçlardır. Bütün ihtiyaçlar içerisindeki en önemli ihtiyaçtır. Bunlar yeme, içme, barınma, cinsellik, nefes alma, uyuma ve buna benzer ihtiyaçlar olabilir.

Hayatta kalmamız için temel fizyolojik gereksinimlerimiz karşılanmadan üst basamaktaki ihtiyaçlara gereksinim sağlanmayacaktır.

Örnek vermek gerekirse, susuz bir insan bu ihtiyacını gidermeden birilerinden saygı görmeyi istemeyecektir. Aynı şekilde nefes almakta zorluk yaşayan bir kişi için sevgi ihtiyacı daha geri planda olan bir ihtiyaçtır.

2. Basamak: Güvenlik İhtiyacı

Kişinin fizyolojik ihtiyaçlarının karşılanmasından sonra gelen diğer ihtiyacı ise güvenlik ihtiyacıdır. Kişiler, daima gelebilecek tehlikelere karşı kendini savunma ve sahip olduğu şeyleri korumaya yönelik bir güdüye sahiptir.

Kişiler dışarıdan gelen tehlikelere karşı kendilerini, sahip oldukları varlıkları, işlerini, sağlıklarını ve değer verdikleri diğer şeyleri koruyup, güven içerisinde bulunabiliyorsa güven ihtiyaçları doyurulmuş demektir.

Korku, endişe, stres ya da kişide rahatsızlık yaratan herhangi bir durumun olmaması halinde güvenlik ihtiyacı gerçekleştirilmiş olur.

Bu iki seviye “temel seviyeler” olarak adlandırılır.

3. Basamak: Ait Olma ve Sevgi İhtiyacı

Bu basamakta karşımıza kişinin aileye, arkadaşa, bir sevgili ya da eşe sahip olma ve bu kişiler tarafından sevilme ihtiyacı çıkar. Kişi bir grupta yer edinmek, sosyal olmak ve sevilmek ister.

İnsanlar kendi başlarına yaşayamaz. Yaşamlarını sürdürebilmek için her zaman bir başkasına ihtiyaç duyarlar. Başkalarıyla birlikte yaşamak, başkaları tarafından kabul görmek ve onlar tarafından sevilmek gibi sosyal ihtiyaçlar insanlar için büyük önem taşır.

İnsanlar sosyal ihtiyaçlarını gideremedikleri zamanlarda yalnız ve çaresiz hissedeceklerdir. Bu yüzden arkadaş toplantılarına katılmak, aile kurmak ya da kendilerine ait eşya, duygu veya düşünceleri başkalarıyla paylaşmak gibi sosyal olma yolunda adımlar atarlar.

4. Basamak: Saygı İhtiyacı

İlk üç basamaktaki ihtiyaçların karşılanma düzeylerinin yeterli seviyeye ulaşmasından sonra gelen basamak saygı ihtiyacıdır.

Kişilerin kendilerine güvenmeye, özsaygılarını yüksek tutmaya ve başarabileceklerine olan inançlarının daimi olmasına ihtiyaçları vardır. Kişi, bunlara ulaştığında başkalarının da ona saygı duymasını ve değer vermesini bekler.

Maslow, kişinin kendi kişiliğini alçaltmaktan alıkoymasını ve kişinin kendi özüne beslediği saygının önemine dikkat çeker. Çünkü başkalarının kişiye gösterdiği saygı, kişinin kendisine saygı duymasında yeterli olmaz.

5. Basamak: Kendini Gerçekleştirme

Piramidin en üst basamağını oluşturan bu ihtiyaç, diğer alt basamaktaki ihtiyaçların yeterince doyurulması ile gerçekleşir. Kişinin kendi özelliklerini tanıdığı, güçlü ve zayıf taraflarını bildiği, yapabileceklerine odaklandığı, potansiyelini ortaya çıkardığı, sahip olduğu yetenekleri keşfettiği, kendi farkındalığına ulaştığı ve bunları da içselleştirip hayatında uygulamaya döktüğü basamaktır.

Her kişinin kendine ait kişiliği ve yeteneği bulunmaktadır. Kişinin, istediği hedefe kendi doğuştan getirdiği yetenekleri ve potansiyelleri tam olarak gerçekleştirip kullanarak ulaştığı bu basamak, piramidin son basamağıdır.

Nazlıcan Coşkun

twitter.com/baibadem

@nazlicancoskun

  • Kendini Gerçekleştiren İnsanların 10 Özelliği

  • Psikoloğa Gitmeden Önce Dikkat Etmeniz Gerekenler

  • Davranış Değişiminin 10 Temel Kuralı

  • Ağaçlara Çaput Bağlamak

    Yaygın Olarak İnanılan 8 Batıl İnanç

  • Charles Bonnet Sendromu

    İnsan Psikolojisinin 20 Değişik Özelliği

  • psikoloji savunma mekanizmaları

    Sık Kullandığımız 12 Savunma Mekanizması

  • 5 Büyük Kişilik Özelliği