1. Oral Dönem

Erken bebeklik dönemini (ilk 18 ay) kapsayan bu evrede bebek, “ağza” odaklanır. Açlık ve susuzluk gibi ihtiyaçlarının karşılanmasını bekler. Bu evredeki aktiviteler arasında emme, ısırma ve çiğneme bulunur.

Bu evrede isteklerin karşılanmaması yahut aşırı karşılanması ise yetişkinlikte fazla yemek yeme, sigara içme, tırnak kemirme gibi bağımlılıklara yol açıp kişiyi takıntılı ve fazla böbürlü bir insan olmaya sevk eder.

2. Anal Dönem

Geç bebeklik dönemini (1.5- 3 yaş) kapsayan bu evre, bebeğin “anüs ve çevresi”ne odaklandığı zamandır. Bu dönemde bebek tuvaletini tutmayı öğrenir.

Tuvalet eğitimi sırasında yapılan bebeğe yapılan baskı ya da bu eğitim aşamasında verilen ödüller, yetişkinlikte kişinin davranışlarına yön verir.

Bebeğin üzerinde kurulan aşırı baskılar cimriliğe, mükemmeliyetçiliğe, titizliğe, takıntılı bir kişiliğe ve cinsel hayattaki bozukluklara yol açarken bilinçli ve doğru bir yaklaşım çocuğun ileride kendine güvenen, cömert ve tertipli bir birey olmasına olanak sağlar.

3. Fallik Dönem

Erken çocukluğu (3-6 yaş) kapsayan bu evre, çocuğun genital bölgeye odaklandığı evredir. Bu dönem “cinsel algı” dönemi olarak da bilinir. Çocuğun ebeveynlerine karşı sevgi ve haz yarıştırdığı bir süreç olan “Oedipus Kompleksi” fallik dönemin önemli kavramlarındandır. Bu kompleks erkeklerde ve kızlarda farklı sorunlara yol açar.

Erkekler annesine karşı cinsel bir çekim geliştirerek babalarına karşı kıskançlık ve nefret hissederler. Kızlar ise bir penise sahip olamadıklarını fark ettiğinde “penis kıskançlığı” olarak adlandırılan bir eksiklik hissederler. Oedipus Kompleksi kızlarda “Elektra Kompleksi” adını alır.

4. Gizil Dönem

Orta ve geç çocukluk, yani 6 yaştan ergenliğe kadar olan bu dönemde, çocuk cinsel düşünceleri bastırır ve cinsellik dışı faaliyetlere yönelir. Sosyal ve entelektüel becerilerini geliştirici etkinliklerde bulunup oyunlar oynar.

Ayrıca bu dönem ilkokul yıllarını kapsar. Yani çocuğun hayatına anne ve babanın dışında öğretmeni ile sınıf arkadaşları gibi yeni bireyler de eklenir. Bu sayede çocuk başkaları ile özdeşim kurmayı öğrenir.

Bunlara ek olarak çocuktaki cinsel roller pekişir. Ergenlik döneminde cinsel düşünceler tekrar ortaya çıkar ve yeni bir aşamaya geçilir.

5. Genital Dönem

Ergenlikten başlayarak yetişkinlik boyunca devam eden bu dönemde, cinsel istekler tekrar belirir. Lakin bu istekler üreme amacına değil daha çok haz alma amacına yöneliktir.

Bu dönem ergenliğe denk geldiği için ruhsal sorunların bol olduğu ve çalkantıların boy gösterdiği bir dönemdir. Kişinin genital dönemdeki çatışmalarına karşı gösterdiği tepkiler, ilk üç aşamadaki sorunlarını ne şekilde çözüme kavuşturduğuna bağlıdır. Sağlıklı, sevgi dolu ve mutlu bir kişilik için ilk üç aşama oldukça önemlidir.