1. La Tomatina (Domates Festivali) – İspanya

İspanya’da yapılan festivaller çok sayıda turist çekmesine rağmen çoğu zaman aktivistler tarafından ağır şekilde eleştiriliyor. Her sene Ağustos ayının son Çarşamba gününe denk getirilen Domates Festivali de tam olarak bunlardan biri.

Bunol bölgesinde yapılan festivalin, eski belediye başkanı protesto edilirken tesadüf eseri ortaya çıktığı söyleniyor. Özellikle gençler tarafından büyük ilgi gören La Tomatina, ara ara yerel yönetimler tarafından yasaklansa da bir şekilde yaşatılmaya devam ediliyor.

Şehir merkezine getirilen onlarca kamyon domates, ortalama 1 saatlik süre içersinde bu çılgın domates savaşında kullanılıyor. Savaş sona erdiğinde katılımcılar kendilerini nehre bırakıyor. Aktivistler domates israfına dikkat çekmek adına bu festivali yapıldığı her dönem protesto ediyor.

2. Takanakuy (Dövüş Festivali) – Peru

Uzun zamandır gıcık olduğunuz birisi mi var? Biri sevdiğinizi elinizden mi aldı? Yoksa patronunuzdan intikam mı almak istiyorsunuz?

O halde buyurun Takanakuy Festivali’ne. Peru’da her sene And Dağları’na komşu olan Santo Tomas bölgesinde bir dövüş festivali düzenleniyor. Fakat bu dövüşe katılanlar öyle profesyonel dövüşçüler falan değil, bizzat yerel halkın kendisi.

O güne kadar aralarında husumet olan insanlar bu festivalde karşı karşıya geliyor. Birbirlerini sene boyunca ulu orta dövecek fırsatı bulamayan kasabalılar, bu festival sayesinde rahat rahat kozlarını paylaşarak bir nevi deşarj oluyorlar.

3. Kanamara Matsuri (Çelik Penis Festivali) – Japonya

İşte duyduğunuz an şaşkınlığınızı asla gizleyemeceğiniz bir festival daha: Çelik Penis Festivali.

Böyle festival mi olur demeyin. Japonlar yüzyıllardır yapıyor. İlk anda kulağa epey komik gelen bu sıra dışı festival, aslında farkındalık yaratma amacı da güdüyor.

Her sene İlkbahar içerisinde Kawasaki şehrinde gerçekleşen Kanamara Matsuri, çok eski ve geleneksel bir festival. Köklerinin bundan 400 yıl öncesine kadar uzandığı bilinmekte. Temel olarak üremeyi ve doğurganlığı kutsamaya yönelik olan Kanamara Matsuri, ayrıca cinsel yollarla bulaşan bazı hastalıklara karşı bazı duaları ve ritüelleri içinde barındırıyor. Festival boyunca şekerden balonlara kadar görebileceğiniz her şey penis şeklinde.

4. Cooper’s Hill (Peynir Yuvarlama Festivali) – İngiltere

“Peynir yuvarlamanın da festivali mi olur?” demeyin, İngilizler yapmış. “Başka işiniz gücünüz yok mu yahu” dediğinizi duyar gibiyim; ancak 200 yıldır geçmişi olan geleneksel Peynir Yuvarlama Festivali katılımcıları bir hayli eğlendiriyor.

Bahar döneminde Gloucestershire bölgesine bağlı küçük bir köyde gerçekleşen Cooper’s Hill’in kadınlar ve erkekler olmak üzere iki ayrı etabı bulunuyor. Dik bir yokuştan aşağıya doğru 4 kiloluk bir peynir bırakılır. Yarışmacılar ise bundan 1 saniye sonra yarışa dahil olarak peyniri yakalamaya çalışır. Peynir yakalanamasa bile bu tehlikeli parkuru en erken tamamlayan yarışmacı ödülün sahibi olur. Peki ödül ne mi? Peynirin ta kendisi!

5. Dia De Muertos (Ölüler Günü Festivali) – Meksika

Her sene Meksika’da Kasım ayının başında gerçekleştirilen Dia De Muertos, bir başka ifadeyle Ölüler Günü Festivali’nin kökeni 15. Yüzyıla kadar gitmektedir.

Aztek mitolojisinde önemli bir yer edinen ölünün ruhunu kutsama ve koruma ritüeli, aslında festivale ilham veren anlayıştır. Aztekler ölüm tanrısının varlığına ve bu tanrının kendi ölülerini koruduklarına inanır. Böylece her sene yaşatılan bu ilginç festivalle birlikte bir nevi ona şükranlarını iletirler. Boyanan yüzler ve seçilen kostümler bakımından sıklıkla Cadılar Bayramı’na benzetilir.

6. Gay Pride Parade (Onur Yürüyüşü) – Hollanda

Gay Pride Parade ülkemizde Onur Yürüyüşü olarak bilinmekte. Dünyanın hemen hemen her ülkesinde kutlanan festivalin kalbi Hollanda’da atıyor. Oldukça renkli görüntülerin oluştuğu festivalde, LGBTİ bireyler kendi temel hak ve özgürlüklerine vurgu yapıyor.

Bütün dünyada eşcinsel bireylere yönelik homofobik yaklaşımlar yaygın olsa da, Gay Pride Parade gibi girişimler müthiş bir etki yaratmakta. Ülkemizde de her sene Haziran ayı içersinde gerçekleşen Onur Yürüyüşü zaman zaman engellemelerle karşı karşıya kalıyor.

7. Holi (Renklerin Festivali) – Hindistan

Hindistan elbette dünyanın en renkli kültürlerinden biri. Hal böyle olunca Hindistan’da gerçekleştirilen bir festivalin de bu renkliliğe görsel olarak vurgu yapmasına şaşırmamak gerek.

Hindistan’da her sene Mart ayı içersinde gerçekleştirilen Holi Festivali 2 gün boyunca devam eder. Sadece Hindistan değil, dünyanın birçok bölgesinde kutlanan Holi’de esas olan renklerdir.

Mitolojik bir figür olan Krishna, sevdiği kadına kavuşamaz. Onun kendisini beğenmemesini ten rengine bağlar. Yüzünü renk renk boyayarak sevdiği kadının karşısına çıkar ve böylece mutluluğu yakalar. Bu bakımdan Holi Festivali sevgiyi simgeler. Festival boyunca kural gereği herkes herkesin yüzünü boyayabilir. Bu süreçte ortaya çıkan renk cümbüşü tek kelimeyle inanılmaz kareler yaratır.

8. Monkey Buffet Festival (Maymun Açık Büfe Festivali) – Tayland

Görüldüğü üzere festivallerin çoğu insanların sıra dışı zaman geçirmelerine yönelik. Fakat sadece insanları değil, hayvanları da düşünen festivaller de yok değil.

Bunlardan bir tanesi de Tayland’ın Bangkok şehrine bağlı bir kasabada her sene Kasım ayı içersinde gerçekleştiriliyor. Yaklaşık 300 kadar maymuna müthiş zenginlikte bir açık büfe ziyafeti sunuluyor. Bu büyük jest karşısında zevkten adeta dört köşe olan maymunların bu mutlu görüntüleri özellikle turistleri bir hayli eğlendiriyor.

9. Oktoberfest (Bira Festivali ) – Almanya

Dünyanın birçok şehrinde biraya dair çok çeşitli festivaller düzenlenmekte. Fakat Almanya’nın Münih bölgesinde Eylül ayının son haftasında organize edilen Oktoberfest’i bütün bunlardan ayırmak gerek.

Yaklaşık olarak 2 hafta süren festivalde çocuklar da dahil olmak üzere her yaştan insanı bira içerken görmek mümkün. Festival, biranın hep merkezde olduğu birçok etkinliği ve konseri kapsıyor. 185 yıldır süregelen Oktoberfest etkinlikleri genellikle özel olarak hazırlanmış bira çadırlarında gerçekleşiyor.

10. Mardi Gras (Yağlı Salı) – ABD

Fransa kökenli bir festival olmasına rağmen göçmenler sayesinde ABD’ye kadar taşınmıştır. Özellikle New Orleans’ta gerçekleşen etkinlikler, dünyadaki benzerlerine kıyasla fark yaratır.

Mardi Gras esasen Büyük Perhiz arifesini ifade eder. Paskalya’ya bağlı olarak, 2 Şubat ile 9 Mart arasında bir Salı günü başlar. Katılımcılar yemek yiyebildikleri son günün tadını fazlasıyla çıkarırlar ve hatta bunu mümkün olduğunca abartırlar.

Öte yandan Mardi Gras’ın görsel şovlar açısından büyüleyici ve baş döndürücü bir festival olduğunu da söyleyebiliriz.

11. Burning Man – Nevada/ABD

Nevada eyaletindeki Black Rock Çölü’nde her sonbahar döneminde gerçekleştirilen bu festival oldukça dikkat çekiyor. Diğer festivallere kıyasla henüz yeni sayılabilecek olan Burning Man, dünyanın her tarafından tasarım sanatçılarını ya da çöl atmosferinde ilginç bir deneyim yaşamak isteyen insanları bir araya getiriyor.

Yaklaşık 10 gün boyunca devam eden festivale her sene ortalama 50 bin kişi dahil oluyor. Şeyma Subaşı da geçtiğimiz sene bu festivale katılan ünlüler arasındaydı. Çölde kurulan kamplarda koşullar hiç de sanıldığı kadar kolay değil. Nadir şeyler dışında parayla gerçekleştirilecek bir alışveriş yok. Bu alternatif yaşam deneyimi özelikle geceleri sonsuz eğlence vadediyor.

12. Battle of the Oranges (Portakal Festivali) – İtalya

İtalya’nın Turin şehrinde Ivrea isimli küçük bir kasabada tıpkı İspanya’daki Domates savaşını andıran bir festival düzenleniyor. Fakat bu defa başrolde domates değil portakal var.

Konsept ise doğrudan savaş ambiyansına uygun olarak hazırlanıyor. Bütün katılımcıların kendinden geçercesine birbirine portakal fırlattığı festivalde, zırhlı bir grup halkın içinden atlı arabalarla geçiyor. Şubat ayında yapılan festival için ortalama 500 bin kilo portakal kullanılıyor. Festivalde zaman zaman yaralanmalar da ortaya çıkabiliyor. Tıpkı İspanya’da olduğu gibi Portakal Festivali için de israfa yönelik çok sayıda eleştiri var.

13. Wife Carrying (Eş Taşıma Festivali) – Finlandiya

Finlandiya gibi her açıdan orijinal bir ülkeden gayet beklenilebilecek bir festival: Eş Taşıma Festivali.

Oldukça eski bir gelenek olmasına karşın son dönemlerde öyle popüler bir hal almıştır ki resmi bir spor dalı haline bile gelmiştir. Farklı ülkelerden eş olarak gelen katılımcılar, engelli parkurları en kısa sürede aşmaya çalışır. Yarışlar oldukça sempatik görüntülerin ortaya çıkmasına da neden olur.

Erkekler eşlerini istediği stilde taşıyabilmekte. Yoğun bir izleyici katılımı olan festivalin Finlandiya’daki tarihsel kökenlerinin meşhur kız kaçırma hikayelerine dayandığı söyleniyor. Festivale son yıllarda özellikle Estonya’dan gelen çiftler damga vurmakta.

14. San Fermin (Boğa Festivali) – İspanya

İspanya’da çok eski bir gelenek olan San Fermin, dünyanın en ilgi çekici ama öte yandan da en ağır eleştiri alan festivallerinden biri. Temmuz ayının ilk haftası gerçekleşen San Fermin, 8 gün devam eder.

Navarra bölgesinin ev sahipliği yaptığı festivalin en heyecanlı yeri kızgın boğaların kalabalık insan gruplarının arasında koştukları bölümdür. Ne yazık ki festival tarihi boyunca bazı ölüm vakaları da gerçekleşmiştir. Hayvan aktivistleri, imza kampanyaları organize ederek boğalara müthiş eziyetler çektirilen bu festivalin bir an önce son bulmasını istiyor.

Festival boyunca Bask kültürüne dair birçok etkinliğe de rastlamak mümkün.

15. Aziz Patrick Günü – İrlanda

17 Mart, İrlanda’nın koruyucu azizlerinden biri olan Saint Patrick’in ölüm yıl dönümü. İrlandalılar, kendileri için çok özel bir figür olan Saint Patrick’in anısına bu tarihi müthiş bir festivale dönüştürmeyi başarmış durumda.

Aziz Patrick Günü, İrlanda dışında bazı ülkelerde de kutlanmakta fakat asıl büyük festival burada yapılıyor. Yaklaşık 40 sene öncesine kadar daha sakin kutlanırken, günümüze doğru gerçek bir festivale dönüşmeye başladı.

İrlanda’nın sembolü olan yoncanın ve ona ait yeşil rengin bütün bir festivale hakim olduğunu görebiliriz. Özel dans gösterileri, konserler, bira etkinlikleri ve dans şovları, festival boyunca yeşilin gölgesinde devam eder.

16. Mesir Macunu Festivali – Manisa/Türkiye

Türkiye’nin en köklü, en geleneksel festivallerinin başında Manisa’da gerçekleştirilen Mesir Macunu Festivali gelir.

Bu sene 478. defa organize edilen festival, tam olarak Nevruz haftasına denk gelmektedir. Ortaya çıkışını sağlayan kişi ise Kanuni Sultan Süleyman.

Kanuni’nin annesi Manisa içersinde amansız bir hastalığa yakalanır. Başhekim Merkez Efendi, çok sayıda baharatın olduğu, şifalı bitkilerin olduğu özel bir karışımı annesine şifa olması için verir. Annesinin kısa sürede sağlığına kavuştuğunu gören Kanuni, bu macunu her sene halka dağıtılmasını emreder. O tarihten bu yana da düzenli olarak Manisa’da Mesir Macunu Festivali süregelir.

Son festivalde yaklaşık olarak 3 ton mesir macunu hazırlandı. Festival, bundan 6 yıl önce UNESCO tarafından onurlandırılmıştı.

17. Formulaz Tahta Araba Festivali – Rize/Türkiye

Adıyla büyük sempati toplayan Formulaz Tahta Araba Festivali, tahmin edileceği üzere Karadeniz işi bir festival.

Rize’de hemen hemen her yaştan insan tahta arabalara karşı büyük bir ilgi duyuyor. Bu arabaları sürmek kadar üretmek de ustalık istiyor. Genelde her yarışmacı kendi tahta arabasını üretiyor. Rize Çamlıhemşin’de gerçekleşen festivalde hem çocuklar hem de yetişkinler ayrı ayrı yarışıyor.

Festivalin her bölgesinde Karadeniz insanının keskin mizahına rastlamak mümkün. Festival henüz yeni olsa da Rize’de tahta araba merakının 115 senelik bir geçmişi bulunuyor.